15|04|2018

W poniedziałek 23 kwietnia 2018 roku w Galerii Architektów Forma odbędzie się wernisaż wystawy dorobku twórczego dr inż. arch. Heleny Freino. Wystawa jest zatytułowana "40 lat z przestrzenią i krajobrazem". Prezentowane będą wybrane projekty Autorki – wśród nich te pierwsze, które udało się zachować w formie fizycznej lub odtworzyć z klisz fotograficznych oraz te najnowsze.

Czterdzieści lat to dwa pokolenia, to okres zmian doktryn urbanistycznych oraz trendów ideowych i stylistycznych w architekturze. Stałym elementem w twórczości Autorki jest kształtowanie przestrzeni w zgodzie z naturą. Jej troska o krajobraz objawiała się już w pracy magisterskiej, także w doktoracie oraz (w jeszcze nieopublikowanej) monografii „Tworzenie indywidualnego krajobrazu i tożsamości miast XXI wieku”. Prezentowany na wystawie dorobek obejmuje szereg opracowań urbanistycznych m.in. dla miejscowości byłego województwa poznańskiego, Trzebiatowa, Świnoujścia, Szczecina.

Autorka jest architektem, urbanistką, naukowcem, dydaktykiem. Jest także zaangażowaną obserwatorką zmian przestrzennych w mieście i obrońcą przed zmianami, które są jej zdaniem błędne. Jest w tym bardzo konsekwentna. Głos Heleny Freino jest silny i mocno obecny w mediach. Ma odwagę by jasno, merytorycznie i jednoznacznie oceniać planowane działania urbanistyczne.

Helena Freino, dr inż. architekt, urbanistka. Absolwentka Politechniki Szczecińskiej. Doktorat na WA Politechniki Gdańskiej w 1994 roku. Działalność zawodowa m.in. w Biurze Studiów i Projektów Zagospodarowania Przestrzennego Województwa w Szczecinie, Powiatowej Pracowni Urbanistycznej w Gnieźnie, Wojewódzkim Biurze Planowania Przestrzennego w Poznaniu. Autorka kilkudziesięciu opracowań planistycznych w różnych skalach i o zróżnicowanej specyfice oraz wielu opracowań studialnych, operatów, koreferatów i opinii eksperckich. Autorka kilkudziesięciu publikacji naukowych krajowych i zagranicznych. Działaczka ISOCARP (International Society of City and Regional Planners). Prezes szczecińskiego oddziału Towarzystwa Urbanistów Polskich (TUP) w latach 2009-2012.

Paweł Rubinowicz, kurator Galerii Forma

Chciałoby się zacytować szlagier z popularnego niegdyś serialu telewizyjnego: „Czterdzieści lat minęło jak jeden dzień”…

Prezentowane na wystawie wybrane prace odzwierciedlają zainteresowania i preferencje zawodowe autorki, obrazując spektrum wykonanych planów, projektów, koncepcji, operatów i opracowań studialnych w przekroju czasowym 40 lat. To okres niemal ciągłego sprzężenia twórczej praktyki zawodowej z pracą naukowo-dydaktyczną. Wykonane opracowania planistyczne inspirowały do przekucia ich rezultatów na wzbogacenie teorii i metodologii badań i odwrotnie – badania nad problemem wykorzystywane były w rozwoju warsztatu zawodowego oraz dydaktycznego.

Pierwiastek krajobrazowy istniał i objawiał się w działalności zawodowej autorki począwszy od pracy magisterskiej, następnie w różnego typu opracowaniach planistycznych i badawczych (rozprawa doktorska), by osiągnąć niejako apogeum w monografii pt. Tworzenie indywidualnego krajobrazu i tożsamości miast XXI wieku, której wydanie wkrótce jest planowane.

Wystawę rozpoczyna prezentacja niektórych miejscowych planów szczegółowych zagospodarowania przestrzennego sporządzonych dla byłego województwa poznańskiego (okres zatrudnienia w Wojewódzkim Biurze Planowania Przestrzennego w Poznaniu). Mimo, że to prace sprzed ponad 30 lat, można dostrzec w nich ukierunkowanie na tworzenie przestrzeni wspólnych i dużego zasobu zieleni, co jest deficytem i bolączką współczesnych czasów.

Następnie prezentowane są studia krajobrazu wykonane do własnych opracowań planistycznych autorki (Trzebiatów, Świnoujście, Os. Nowe Miasto w Szczecinie), sporządzanych później zespołowo pod jej kierunkiem oraz wspomniane opracowania planistyczne. Studia nad krajobrazem wykonywane były także na potrzeby opracowań planistycznych sporządzanych przez inne podmioty (gm. Stargard), w tym w ramach opracowań ekofizjograficznych dla Szczecina i gminy Police.

Wystawa prezentuje także operaty ochrony walorów kulturowych i krajobrazowych wykonane na potrzeby planów ochrony obszarów objętych prawną ochroną przyrody: Ińskiego Parku Krajobrazowego (praca indywidualna) i Drawieńskiego Parku Narodowego (praca zespołowa). Autorka była zapraszana do tego typu opracowań w roli eksperta.

Nie wszystkie wykonywane opracowania planistyczne miały na celu przybranie formy prawnej – wystawa prezentuje też koncepcje zagospodarowania przestrzennego o różnym zasięgu obszarowym, w tym dla Osiedla Kijewo w Szczecinie. Obowiązujący w tym czasie (1997) miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego uniemożliwiał dokonania optymalnego podziału nieruchomości i zagospodarowania terenu z uwzględnieniem poszanowania ładu przestrzennego.

Wystawę zwieńczy prezentacja wykonanych projektów architektonicznych, w tym zrealizowanych. Pierwszy z nich - pawilon usługowy w Golęczewie, gm. Rokietnica (dzisiaj gm. Suchy Las), przy drodze krajowej nr 11 ilustruje uwzględnianie już tym czasie (1977) czynnika harmonijnego wtapiania się w otaczający krajobraz (obiekt w lesie). Z pewnością następowała pewna ewolucja priorytetów odnośnie kanonu estetycznego (od bardziej współczesnej architektury do hołdującej tradycji), nie mniej zależało to od kontekstu miejsca (Rezerwat Przyrody Świdwie).

To swoiste zawodowe résumé pokazuje, iż mimo różnych systemów społeczno-politycznych możliwa jest kontynuacja pewnych idei oraz określonego kierunku w planowaniu i projektowaniu przestrzeni.

dr inż. arch. Helena Freino

Helena Freino - architekt i urbanistka, absolwentka Politechniki Szczecińskiej, tytuł dr nauk technicznych uzyskała w 1994 r. na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Pracowała w Biurze Studiów i Projektów Zagospodarowania Przestrzennego Województwa w Szczecinie, Powiatowej Pracowni Urbanistycznej w Gnieźnie, Wojewódzkim Biurze Planowania Przestrzennego w Poznaniu, od 1983 do przejścia na emeryturę w 2018 r. w Zachodniopomorskim Uniwersytecie Technologicznym w Szczecinie (wcześniej Politechnice Szczecińskiej). Współpracowała także z Zakładem Dendrologii i Kształtowania Terenów Zieleni Akademii Rolniczej w Szczecinie. W latach 1992-2013 prowadziła własną pracownię projektową. Autorka kilkudziesięciu opracowań planistycznych w różnych skalach i o zróżnicowanej specyfice oraz wielu opracowań studialnych, operatów, koreferatów i opinii eksperckich, kilkudziesięciu publikacji krajowych i szeregu zagranicznych, czterech wystaw (w tym jedna za granicą). Ma na swoim koncie także zrealizowane projekty architektoniczne domów jednorodzinnych i obiektów użyteczności publicznej. Wykonane pod jej kierunkiem Studium urbanistyczno-konserwatorskie dla Osiedla Nowe Miasto w Szczecinie uzyskało w 2006 r. wyróżnienie Generalnego Konserwatora Zabytków. Brała udział w konkursach ogólnopolskich (w tym nagrodzonych), a także wielokrotnie pełniła funkcje sędziego w konkursach urbanistyczno-architektonicznych. Aktywna uczestniczka wielu konferencji i kongresów międzynarodowych (Kopenhaga, Kapsztad, Budapeszt, Londyn, Helsinki, Utrecht, Lizbona, Genewa, Berlin, Bilbao, Antwerpia, Dalian Chiny, Porto) oraz krajowych. Działa w stowarzyszeniach zawodowych i innych gremiach, pełniąc różne funkcje, m.in. International Society of City and Regional Planners (ISOCARP), Towarzystwie Urbanistów Polskich, komisjach urbanistyczno-architektonicznych. W latach 2002-2009 pełniła funkcję członka Prezydium Rady Okręgowej, następnie zaś Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej w Zachodniej Okręgowej Izby Urbanistów z siedzibą we Wrocławiu. Promotorka nagradzanych i wyróżnianych prac dyplomowych. Organizowała interdyscyplinarne warsztaty studenckie "Zielone podwórka Turzyna" - 2000/2001, międzynarodowe warsztaty dla profesjonalistów pt. "Prospects of Szczecin Metropolitan Area" z udziałem Urban Planning Advisory Team ISOCARP - 2009 r. oraz międzynarodowe warsztaty dla studentów (IAiPP i Instituut voor Bouw en Bedrijfskunde Hogeschool Rotterdam) - 2010r.