23|01|2020

W piątek 24 stycznia 2020 roku w Galerii Architektów Forma odbędzie się wernisaż wystawy fotograficznej prof. Waldemara Marzęckiego zatytułowanej „Być może nie tylko ja”. Recenzentami wystawy są: prof. Krzysztof Bizio oraz dr Arkadiusz Polewka. Waldemar Marzęcki, prof. zw. architekt, urbanista, fotografik. Kierownik Katedry Urbanistyki i Planowania Przestrzennego na Wydziale Budownictw i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Autor czterech książek poświęconych współczesnej urbanistyce. Członek i były prezes szczecińskiego oddziału Związku Polskich Artystów Fotografików. Autor 44 wystaw fotograficznych, prezentowanych w Austrii, Danii, Francji, Holandii, Niemczech, Polsce, Portugalii, Szwecji i Włoszech. W latach 70. i 90. współpracował ze Telewizją Polską, przygotowując czołówki komputerowe dla wielu programów telewizyjnych o zasięgu regionalnym i krajowym. W projektach artystycznych łączy fotografię z innymi dziedzinami sztukami: architekturą, urbanistyką, muzyką, teatrem, grafiką multimedialną, vizualartem i sztuką performatywną.

Paweł Rubinowicz, kurator Galerii Forma

Przedmiotem recenzji jest wystawa multimedialna autorstwa prof. dr hab. inż. architekta Waldemara Marzęckiego pt. „Być może nie tylko ja…”, której wernisaż miał miejsce w dniu 24 stycznia 2020 r. o godz. 18.00 w Galerii Architektów „Forma”, działającej przy ulicy Żołnierskiej 50 na Wydziale Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Na wystawie Autor przedstawił: serię zdjęć wielkoformatowych oraz film krótkometrażowy. Całość uznać można za multimedialną instalację, która w sfabularyzowany sposób prezentowała i rozwijała zawartą w tytule refleksję egzystencjalną „Być może nie tylko ja…”.

Autor jest artystą poruszającym się od ponad 40 lat w obszarze fotografii i działań z nią związanych. W swoim dorobku posiada szereg indywidualnych i zbiorowych wystaw fotograficznych prezentowanych w Polsce i poza granicami. Wypowiadał się on głównie poprzez różne odmiany fotografii kreacyjnej, tworząc cykle dedykowane wybranym tematom. W przeszłości posługiwał się między innymi techniką diaporamy, a w ostatnich latach skupiony był na cyfrowej transformacji fotografii. Wydaje się, że właśnie wątek narracyjny uznać należy za kluczowy dla jego twórczości. W tym sensie użycie filmu jako nośnika komunikacji z widzem stanowi naturalne rozwinięcie przyjętej strategii artystycznej.

Pod względem formalnym przedstawiona wystawa odróżnia się od wcześniejszych dokonań Autora. Jej podstawą jest dokumentacja „drogi”, w której każdy kadr jest częścią opowieści, a nie samodzielnym bytem. Autor aranżuje w tych fotografiach i filmie podróż bohatera (którego kreuje jego syn). Oto w pustej przestrzeni pojawia się człowiek, który zapełnia ją przedmiotami. Przedmioty te z początku wygaszone, stają się z czasem coraz wyraźniejsze, budując atrapę świata codzienności. Kiedy wydaje się, że ten „świat się dopełnił”, bohater wnosi w swoją przestrzeń symboliczne okno. Wyglądając przez nie widzi równocześnie kosmos i okruch ziemi. Zabieg ten wydaje się sugerować względność układów odniesienia i stanowi klamrę rozwijającą tytułu cyklu - „być może nie tylko ja…”.

W opinii Recenzenta przedstawiona instalacja stanowi autorską wypowiedź będącą rodzajem wątpliwości Autora dotyczących aksjologii ludzkiego życia. W jego wizji plastycznej i fabularnej człowiek zawiedzony jest pomiędzy kosmosem i grudką ziemi, urządza swój świat „tu i teraz”, zapominając o jego relatywności. Autor próbuje przypomnieć o różnych układach odniesień, burząc naiwną wiarę w „jedyny możliwy punkt odniesienia”.

Tytuł wystawy wskazuje, że ma on nadzieję, iż podobne wątpliwości podzielają także inni. Burzenie utartych schematów i kwestionowanie „pozornych oczywistości” to jedna z podstawowych dróg sztuki współczesnej. W przekonaniu Recenzenta Autora doskonale wpisuje się w ten model refleksji, wyróżniając się przy tym bardzo dobrym warsztatem.

dr hab. inż. arch. Krzysztof Bizio, prof. ZUT
Katedra Architektury Współczesnej, Teorii i Metodologii Projektowania, WBiA, ZUT


---

Wystawa Być może nie tylko ja…, Profesora Waldemara Marzęckiego, to realizacja multi-medialna. Połączenie dźwięku oraz cyklu prac fotograficznych, będące próbą autorskiego poszerzenia pola fotografii. Dodać należy, że jest to kolejny projekt artystyczny, w którym autor sięga poza obraz fotograficzny. Wspomnianym, dodatkowym medium jest w tym przy-padku dźwięk. Głos, będący wewnętrznym monologiem autora, słyszalny jest jak w szczerej rozmowie z Innym, ale Bliskim, na tle kropel upływającego czasu. To co czyni tę wypowiedź wyjątkową zawarte jest w przyjętej formule długiego zdania -rozpoczynającego rozmowę, do której jesteśmy zaproszeni. A w której jednocześnie zmysł wzroku napotyka, prawie mono-chromatyczne, fotografie integralnie związane z tokiem narracji. Autor sięga w nich po ma-terializujące się formy codzienności, wśród których próbuje poruszać się Inny Ja, pomimo coraz bardziej skomplikowanych doń relacji. Tworząc swoje najbliższe otoczenie w akcie bu-dowania przestrzeni, tworzenia trzeciej skóry, dostrzega zarazem przemijalność i kruchość egzystencji. Świadom platońskiego paradygmatu, próbuje odnaleźć ukrytą, pod przesłoną sytuacji życiowej, inną perspektywę. Ten aspekt wprowadza jednostkowe doświadczenie w poszukiwanie wymiaru wspólnotowego, nieoczywistego dla autora w tym co tu i teraz. Foto-grafie poprzez dialektykę mignięcia chwili i ich materialności, zawartej w wymiarach, rytmie i układzie ekspozycji, tworzą zbiór będący wizualnym zapisem poszukiwania tego co przeczu-wane. Bez widza, bez Innego Ja, ów proces wydaje się być zamknięty, co implikuje nie tylko tytuł wystawy, ale również -a może przede wszystkim - potrzeba dialogu. To w nim autorski zamysł może się spełnić, a tym samym poszukiwanie odpowiedzi metaforycznie domknąć, wskazując na niejedną drobinę materii bliźniaczego świata.

Profesora Marzęckiego nurtuje uchwycenie sensu rzeczywistości, jej przeczuwalnej wielości. Ale także znalezienie formalnego wyrazu, adekwatnego do - jak ujął to Umberto Eco - dycho-tomii piękna prowokacji i piękna konsumpcji. Bowiem w ciągłym powtarzaniu się cywiliza-cyjnych klisz, w dobie fotografii mobilnej, namysł i pogłębiona refleksja, wsparta świadomo-ścią medium jakim jest fotografia artystyczna, wymaga poszukiwania nowych form. To nie tylko integralna część wystawy, ale również świadomość źródła, w którym arche i logos to wciąż nie tylko wyrazy ważnego, choć niedługiego zdania.

Dr Arkadiusz Polewka
Katedra Sztuk Wizualnych, WBiA, ZUT