24|04|2015

W czwartek 30 kwietnia 2015 roku Galeria Architektów Forma będzie miała przyjemność zaprezentować wystawę doktora inżyniera architekta Tomasz Cykalewicza pod tytułem "Materia Architektury". Wystawa prezentuje historię ryglowego dworu w Niepołcku (woj. zachodniopomorskie) oraz unikatowe działania konserwatorskie przeprowadzone w ostatnich latach pod kierunkiem Autora, które uchroniły ten zabytkowy obiekt przed zniszczeniem. Jak czytamy w opisie, wystawa jest też pretekstem do głębszej refleksji na temat związków obiektu architektury z miejscem i czasem oraz roli architekta w twórczym kształtowaniu krajobrazu kulturowego.

Dwór w Niepołcku pojawił się już w Galerii Architektów Forma na wystawie "Letnia Szkoła Architektury i Ekologii Krajobrazu (LSAiEK) - Idea i Praktyka" w 2010 roku. Był wówczas prezentowany jako jeden z wielu obiektów dokumentowanych i chronionych przez Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Dziedzictwa "Młyn - Papiernia". Na obecnej wystawie dwór w Niepołcku prezentowany jest samodzielnie. W wyniku prac podjętych w 2012 roku zawalona konstrukcja dworu została podniesiona i ustabilizowana, co w ostatnich latach było największym tego typu przedsięwzięciem zrealizowanym w Polsce. Obecnie odtwarzane są zniszczone wypełnienia gliniane ścian i stropów. Dwór ze stanu ruiny wraca do stanu użytkowego.

W trakcie wystawy "LSAiEK - Idea i Praktyka" w 2010 roku. przedstawiony został "Manifest kontrwirealny - głos w sprawie architektury miejsca". Myśl ta jest obecnie kontynuowana i rozwijana jako refleksja na temat wymiarów architektury. Dwór w Niepołcku stanowi przedmiot badań związków pomiędzy obiektem i jego otoczeniem. Autor uważa, że wszystkie te relacje łączą się i jako suma stanowią o znaczeniu obiektu. Świadomość tych wartości powinna być inspiracją i równoważną podstawą współczesnych kreacji - twórczości architektonicznej rozumianej jako ingerencja w proces kształtowania przestrzeni.

Na wystawie zostanie zaprezentowana obszerna dokumentacja fotograficzna oraz wybrane dokumenty archiwalne i materialne ślady związane z przeszłością dworu w Niepołcku. Autor projektu dzieli się doświadczeniami z kolejnych faz poznawania i podnoszenia obiektu. Na jego zaproszenie, wystawie towarzyszy prezentacja pracy mgr inż. arch. Krzysztofa Tymbarskiego "Ratowanie ryglowego dworu w Niepołcku", obroniona w 2014 r. na Podyplomowym Studium Konserwacji Zabytków Architektury i Urbanistyki Politechniki Krakowskiej oraz fragmenty wystawy "Paul Thiersch na wakacjach" prezentowanej po raz pierwszy w ramach Konferencji ANTIKON 2014.

Tomasz Cykalewicz, jest doktorem nauk technicznych, działającym czynnie architektem i urbanistą oraz dydaktykiem i pracownikiem naukowym Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Jest absolwentem Politechniki Szczecińskiej (obecnie ZUT) oraz Politechniki Warszawskiej, gdzie ukończył studia podyplomowe i obronił pracę doktorską pod tytułem "Przestrzenie publiczne małych miast na przykładzie Polski północno-zachodniej" opracowaną pod kierunkiem profesor Haliny Skibniewskiej. Obecnie prowadzi badania na temat roli czynników żywiołowych w kształtowaniu przestrzeni miejskich. Jest adiunktem w Katedrze Architektury Współczesnej, Teorii i Metodologii Projektowania na Wydziale Budownictwa i Architektury ZUT w Szczecinie. Jest autorem lub współautorem ponad 150 projektów architektonicznych i urbanistycznych oraz kilkudziesięciu publikacji. Prowadzi zajęcia ze studentami kierunków Architektura, Architektura krajobrazu i Gospodarka przestrzenna. W latach 1991-1994 prezes Zarządu Oddziału TUP w Szczecinie, następnie do roku 2003 przewodniczył Komisji ZG TUP ds. Konkursów Urbanistycznych. W latach 2002-2010 jako członek Krajowej Rady Izby Urbanistów zajmował się problematyką legislacyjną. Jest rzeczoznawcą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie architektury, urbanistyki i krajobrazu kulturowego oraz członkiem Głównej Komisji Konserwatorskiej przy Generalnym Konserwatorze Zabytków. Pracę zawodową łączy od wielu lat z działalnością w Stowarzyszeniu na Rzecz Ochrony Dziedzictwa "Młyn-Papiernia".

Paweł Rubinowicz, kurator Galerii Forma

Trwająca od kilku lat odbudowa zabytkowego dworu stała się okazją do głębszej refleksji na temat związków obiektu architektury z miejscem i czasem oraz roli architekta w twórczym kształtowaniu krajobrazu kulturowego. Ryglowy dwór w Niepołcku wybudowany został na początku XVII wieku (1710-17) jako siedziba właściciela rozległego majątku rycerskiego. Historia dworu i niewielkiej wsi, położonej w malowniczej dolinie rzeki Płoni na pojezierzu myśliborskim (na pograniczu Pomorza i Nowej Marchii Brandenburskiej) prowadzi nas od gospodarstwa cysterek z Pełczyc, przez czasy Reformacji i tworzenia się wielkich majątków rycerskich, do rozkwitu kultury europejskiej początku XX wieku i kształtowania podstaw architektury modernistycznej, aż po czasy upadku i zniszczenia wywołane działaniami II wojny światowej.

Dwór w Niepołcku pojawił się już w Galerii Architektów Forma w 2010 roku (wystawa "Letniej Szkoły Architektury i Ekologii Krajobrazu"), prezentowany jako jeden z obiektów dokumentowanych i chronionych przez Stowarzyszenie na Rzecz Ochrony Dziedzictwa "Młyn - Papiernia". Dzisiaj dwór w Niepołcku prezentowany jest samodzielnie. W wyniku prac podjętych w 2012 r. zawalona konstrukcja dworu została podniesiona i ustabilizowana. Było to w ostatnich latach największe tego typu przedsięwzięcie zrealizowane w Polsce. Obecnie odtwarzane są zniszczone wypełnienia gliniane ścian i stropów. Dwór ze stanu ruiny wraca do stanu użytkowego. Na wystawie prezentowana jest obszerna dokumentacja fotograficzna oraz wybrane dokumenty archiwalne i materialne ślady związane z przeszłością obiektu. Wystawa prezentuje doświadczenia z kolejnych faz poznawania i podnoszenia obiektu.

W trakcie wystawy w 2010 roku przedstawiony został "Manifest kontrwirealny - głos w sprawie architektury miejsca". Myśl ta jest obecnie kontynuowana i rozwijana jako refleksja na temat materii architektury, rozumianej jako byt rozciągnięty w przestrzeni. Dwór stanowi przedmiot badań związków pomiędzy obiektem i jego otoczeniem. Wszystkie te relacje łączą się i jako suma stanowią o znaczeniu obiektu. Świadomość tych wartości powinna być inspiracją i równoważną podstawą współczesnych kreacji - twórczości architektonicznej rozumianej jako ingerencja w proces kształtowania przestrzeni.

Wystawie towarzyszą dwa równoległe wydarzenia, które są wynikiem pogłębionych i wielokierunkowych studiów nad stanem zachowania i historią dworu: prezentacja pracy mgr inż. arch. Krzysztofa Tymbarskiego (absolwenta Politechniki Szczecińskiej) "Ratowanie ryglowego dworu w Niepołcku", obroniona w 2014 roku na Podyplomowym Studium Konserwacji Zabytków Architektury i Urbanistyki Politechniki Krakowskiej oraz wystawy "Paul Thiersch na wakacjach", której część stanowi projekt przebudowy dworu w Niepołcku autorstwa prekursora niemieckiego modernizmu. Wystawa ta, przygotowana przez Stowarzyszenie "Młyn Papiernia" prezentowana była po raz pierwszy w ramach Konferencji ANTIKON 2014.

dr inż. arch. Tomasz Cykalewicz

Tomasz Cykalewicz jest absolwentem Politechniki Szczecińskiej i Politechniki Warszawskiej, gdzie ukończył studia podyplomowe i obronił pracę doktorską pod tytułem "Przestrzenie publiczne małych miast na przykładzie Polski północno zachodniej" opracowaną pod kierunkiem profesor Haliny Skibniewskiej. Obecnie prowadzi prace na temat roli czynników żywiołowych w kształtowaniu przestrzeni miejskich. Jest doktorem nauk technicznych, adiunktem w Katedrze Architektury Współczesnej, Teorii i Metodologii Projektowania na Wydziale Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Jest autorem lub współautorem ponad 150 projektów architektonicznych i urbanistycznych, autorem kilkudziesięciu publikacji. Prowadzi zajęcia ze studentami kierunków Architektura, Architektura krajobrazu i Gospodarka przestrzenna. W latach 1991-1994 prezes Zarządu Oddziału TUP w Szczecinie, w latach 1994 - 2003 członek Zarządu Głównego TUP, przewodniczący Komisji ZG TUP ds Konkursów Urbanistycznych, następnie w latach 2002-2010 członek Krajowej Rady Izby Urbanistów. Jest czynnym architektem i urbanistą, rzeczoznawcą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie architektury, budownictwa i krajobrazu kulturowego w specjalizacji: obiekty i zespoły urbanistyczne, ochrona krajobrazu kulturowego Polski Zachodniej. Od 2006 r. jest członkiem Głównej Komisji Konserwatorskiej przy Generalnym Konserwatorze Zabytków. Pracę zawodową łączy od wielu lat z działalnością w Stowarzyszeniu na Rzecz Ochrony Dziedzictwa "Młyn-Papiernia".