Wystawa „EKOHABITATY–DOŚWIADCZENIA” jest przedsięwzięciem wyjątkowym, już choćby z tego powodu, że została stworzona przez 17 autorów. Równie znaczącym jest fakt, że przedsięwzięcie to jest dziełem pracowników naukowych aż z sześciu polskich uczelni wyższych.

Na wystawie najliczniej reprezentowane są fotografie wykonane przez pracowników Wydziału Budownictwa i Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Ich autorami są: dr hab. inż. arch. Krystyna Januszkiewicz, prof. ndzw ZUT, prof. dr hab. inż. arch. Zbigniew Paszkowski, dr hab. inż. arch. Marek Wołoszyn, prof. ndzw. ZUT, mgr inż. arch. Jakub Fidor, mgr inż. arch. E. Goczyńska, mgr inż. arch. Piotr Gradziński oraz mgr inż. arch. Katarzyna Krasowska. Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego na wystawie reprezentują: prof. dr inż. arch. Zbigniew Bać, mgr inż. arch. Michał Golański, mgr inż. arch. Justyna Juchimiuk, dr inż. arch. Justyna Kleszcz oraz dr inż. arch. Romuald Pustelnik. Wydział Budownictwa Politechniki Częstochowskiej reprezentuje: dr inż. arch. Nina Sołkiewicz-Kos oraz mgr inż. arch. Henryk Katowicz-Kowalewski. Z Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej na wystawę swoje prace fotograficzne udostępnił prof. dr hab. inż. arch. Janusz Rębielak. Wydział Architektury Politechniki Poznańskiej jest reprezentowany w osobie dr hab. szt. Tomasz Matusewicza. Wydział Architektury Politechniki Śląskiej reprezentuje dr inż. arch. Anna Gumińska.

Wystawa aktualnie prezentowana w Galerii Forma ma już swoją bogatą historię. Jest pokłosiem dwóch istotnych wydarzeń naukowych. Pierwsze z nich to Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Feeding the planet, energy for life”, zorganizowana w dniach 21-24 maja 2015 w czasie Mediolańskiego expo 2015. Drugim wydarzeniem była Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Natura – technologia – kultura, zrównoważone środowisko życia", która odbyła się w dniach 3-7 września 2015. Z konferencją tą związany był wyjazd naukowo-studialny po Niemczech i Holandii.

Galeria Forma jest kolejnym miejscem, w którym prezentowane są te prace fotograficzne. W dniu 30 maja 2016 r. w Galerii Architektury i Sztuki na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Uniwersytetu Zielonogórskiego odbył się wernisaż wystawy fotograficznej pt.: „Zrównoważone środowisko życia, Włochy – Niemcy – Holandia”, na której można było podziwiać niektóre fotogramy prezentowane obecnie w Galerii Forma.

Przy tak znaczącej liczbie autorów wystawy nie dziwi ilość miejsc objętych fotograficznymi zainteresowaniami. Źródłem inspiracji stały się poszczególne budowle zlokalizowane we Włoszech, Niemczech i Holandii. Autorzy wystawy odnaleźli w strukturach miejskich Mediolanu, Hamburga, Kolonii, Fryburga Bryzgowijskiego, Dusseldorfu oraz Amsterdamu obiekty godne fotograficznego udokumentowania. Tak jak zróżnicowana jest ludzka natura, tak wielowątkowa jest też ta wystawa. Autorzy omawianej ekspozycji sugestywnym językiem fotografii starali się opisać różnorodność podejść do sposobów współczesnego kształtowania środowiska mieszkaniowego.

Poszczególne fotografie ukazują widzowi obraz aktualnie zmieniających się potrzeb życiowych mieszkańców współczesnych miast. Potrzeby te są motywowane między innymi postępem technologicznym i ekologicznym wyrosłym, zarówno z ducha ochrony środowiska, jaki i wielowątkowo pojętej tradycji. Od szklanych powłok poprzez betonowe struktury do tradycyjnych ceglanych murów. Od pozornie zaprzeczających grawitacji zwalistych brył do zwiewnych ulatujących w niebo konstrukcji. Od murów poprzerastanych bujną roślinnością do samotnych wypalonych słońcem brył. Od niemal wiktoriańskich budowli do obiektów prześmiewczo igrających z tradycyjną formą architektoniczną.

Oto właśnie współczesny obraz środowiska miejskiego i form architektonicznych – zdają się mówić autorzy wystawy. Z oglądu tego niezwykle bogatego zbioru fotografii zapewne można wysnuć wniosek, że świat urbanistyki i architektury coraz bardziej wymyka się stylistycznemu zaszufladkowaniu. Trzeba zadać sobie pytanie, czy to jest zmierzch wspólnoty poglądów, czy raczej „młodzieńcze rozbrykanie” z czasem przechodzące w bezpieczną przewidywalność. Jak byśmy nie próbowali zdefiniować tego problemu, to warto oddać cześć autorom wystawy za zadanie tego pytania, bo „qui rogat, non errat”.

Waldemar Marzęcki
prof. dr hab. inż. arch.
Kierownik Katedry Urbanistyki i Planowania Przestrzennego, WBiA, ZUT