16|01|2015

Wystawa "Architektura i natura - projektowanie form krzywoliniowych" pod kierunkiem Krystyny Januszkiewicz będzie prezentowana do 16 lutego. Wernisaż miał miejsce 5 grudnia. Na stronie internetowej można zobaczyć reportaż filmowy Andrzeja Fadera, zdjęcia z otwarcia, teksty recenzji oraz wybrane prace. Serdecznie zapraszam do odwiedzenia Galerii Architektów Forma oraz stron wystawy.

30|11|2014

W piątek 5 grudnia 2014 roku Galeria Architektów Forma będzie miała przyjemność zaprezentować wystawę projektów studentów architektury Politechniki Poznańskiej wykonanych pod kierunkiem profesor Krystyny Januszkiewicz zatytułowaną"Architektura i Natura - projektowanie form krzywoliniowych". Obiekty stworzone przez poznańskich studentów sąpłynnie wkomponowane w krajobraz naturalny i przypominająraczej struktury organiczne, biologiczne, niż to co zwykliśmy kojarzyć z architekturą. Pełniąprzy tym ściśle określone i odpowiednio rozplanowane funkcje parków wodnych, ośrodków rekreacji i miejsc wypoczynku mieszkańców dużych aglomeracji. Forma podąża za funkcją, ale też wynika z logiki konstrukcji, ekonomii zużycia materiałów i ekologii. Prezentowane na wystawie projekty sąrezultatem pionierskich w Polsce działań realizowanych przez Januszkiewicz na gruncie dydaktyki architektury (co podkreślająrecenzenci), zmierzających do integracji nowych technik modelowania cyfrowego opartych o zastosowanie powierzchni NURBS i elementy programowania komputerowego ze strukturalnym projektowaniem inżynierskim.

Czy architektura przyszłości winna podążać za Naturą? Czego od Natury architektura może się uczyć? Wreszcie jak współczesne technologie informatyczne mogąwpływać na proces projektowania form wzorowanych na przyrodzie, które byłyby efektywne ekologicznie i odpowiadały potrzebom użytkowym człowieka? Prace studentów architektury Politechniki Poznańskiej wykonane pod kierunkiem profesor Januszkiewicz sąpróbąposzukiwania odpowiedzi na te pytania. Dla realizacji zadania dydaktycznego ważna była współpraca z konstruktorem Łukaszem Polusem, która jak czytamy w opisie autorskim, przyniosła oczekiwane efekty, rozszerzając u studentów świadomość istoty relacji pomiędzy geometrią, a strukturąprojektowanych form. Rozpatrywano koncepcje form o zmiennej geometrii kierując uwagę ku lekkim konstrukcjom napinanym i nadmuchiwanym, łatwym w montażu i podlegającym recyklingowi. Na wystawie prezentowane będąnie tylko wizualizacje i rysunki architektoniczne projektów ale, co istotne, także modele wykonane w formie druku cyfrowego 3D. Na stronach internetowych Galerii możemy zobaczyć zwiastuny projektów, opis autorski Januszkiewicz oraz teksty recenzji profesora Adama Marii Szymskiego i profesora Zbigniewa Paszkowskiego.

Krystyna Januszkiewicz, jest architektem, redaktorem naczelnym kwartalnika "Archivolta", a od paĽdziernika 2014 roku profesorem nadzwyczajnym Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Wcześniej prowadziła zajęcia ze studentami architektury i wykładała na Politechnice Poznańskiej i Politechnice Krakowskiej. Jest autorkąlub współautorkąponad 150 pozycji naukowych w tym trzech książek. Specjalizuje się w teorii i historii architektury współczesnej. Monografia "O projektowaniu architektury w dobie narzędzi cyfrowych" stanowi pierwsze w Polsce kompendium wiedzy z zakresu teorii i praktyki architektury współczesnej, powstającej przy współudziale technologii cyfrowych CAD/CAM/CAE. Januszkiewicz podejmuje w badaniach również zagadnienia dotyczące inżynierii oraz estetycznych aspektów konstrukcji, co zaowocowało m.in. książką"Piękno konstrukcji mostowych" opracowanąwspólnie z profesorem Kazimierzem Flagą. Kwartalnik "Archivolta" pod jej redakcją(ponownie od 2012 roku), jest w obecnej formule jedynym w kraju pismem architektonicznym poświęconym architekturze projektowanej cyfrowo.

Paweł Rubinowicz, kurator Galerii Forma

Od kilku dekad technologie cyfrowe skutecznie transformująproces projektowania obiektów architektonicznych i warsztat architekta. Komputerowe wspomaganie projektowania (CAD) oferując nowe narzędzia projektowania przesuwa granice konceptualne architektury. Dziś procesy informatyczne nie tylko generująformy architektoniczne, ale także realizująje przez cyfrowe "pliki do wytwarzania", sformatowane odpowiednio do wymogów komputerowej technologii produkcji. (...) Wymusza to zmiany podejścia do procesu projektowania i praktyki materiałowej angażując wiedzę konstruktora i wykonawcy już na etapie koncepcji projektu. Implikuje również zmiany w procesie dydaktycznym na wydziałach architektury i budownictwa. Potrzebna jest wiedza i umiejętność z zakresu projektowania architektonicznego, inżynierskiego projektowania strukturalnego, materiałoznawstwa i inżynierii materiałowej, oraz wiedza o środowisku. Zintegrowanie tej wiedzy wymaga wprowadzenia odpowiednich przedmiotów tak dla studentów budownictwa jak i architektury oraz wyspecjalizowanej kadry dydaktycznej.

Pierwsze próby poczyniłam na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej prowadząc w roku ak. 2013/2014 zajęcia z przedmiotu projektowanie obiektów sportowych i rekreacyjnych na trzecim roku studiów w semestrze letnim. Należało sporządzić projekt koncepcyjny obiektu architektonicznego, w atrakcyjnej krajobrazowo gminie znajdującej się w pobliżu aglomeracji miejskiej o populacji nie mniejszej niż 500 tys. (...) Program użytkowy obiektu obejmował basen sportowy z widowniąoraz Aquapark (tzw. część mokrąobiektu), a także usługi gastronomiczne z restauracjąi kawiarnią. Ponadto, aby zapewnić całorocznąatrakcyjność i rentowność obiektu przewidzieć należało dodatkowe powierzchnie użytkowe.

Proces projektowy rozpoczął się tradycyjnie od wyboru miejsca lokalizacji i sporządzenia odpowiedniego programu użytkowego, a następnie schematu powiązań funkcjonalnych. Przeanalizowano także zrealizowane przykłady obiektów o złożonej krzywoliniowej geometrii. Pogłębiono równocześnie wiedzę o pozyskiwaniu energii odnawialnej i recyklingu oraz efektywnym gospodarowaniu wodą. Następnie przystąpiono do sformułowania założeń ideowo-formalnych i szkicowych koncepcji formy, a często modeli przestrzennych wykonywanych z gliny. Odwołując się do utworów natury, które sączęsto płynne i efemeryczne poszukiwano form lekkich i dynamicznych, których kształt dyktuje funkcjonalność i optymalna wydajność. Nauka bowiem dowiodła, że formy wyłaniane w procesach naturalnych najlepiej dostosowująsię do środowiska i sąnajbardziej wydajne pod względem materiałowym, funkcjonalnym i energetycznym. (...) Korzystanie z modeli matematycznych i cyfrowych imitacji procesów naturalnych w praktyce projektowej wymaga integracji metod i technik oraz narzędzi współpracujących asocjatywnie w systemie CAD/CAM. Nie dysponując takimi narzędziami projektowymi studenci ograniczyli swoje aspiracje do wykorzystania dostępnych cyfrowych narzędzi modelowania 3D. Poza zajęciami trwała nauka obsługi programu Rhino®Ceross z aplikacjąGrasshopper opartego na krzywych i powierzchniach NURBS. Było to konieczne gdyż studenci nabyli jedynie umiejętność obsługi programów SketchUp i Archicad nie posiadających takich narzędzi. A to nie wystarcza, gdyż do kompleksowego opracowania projektu potrzebny jest topologiczny zapis geometrii, który daje podstawy do dalszych opracowań inżynierskich, druku 3D i plików dla wykonawcy. Krzywoliniowe elementy wykonywane sądziś za pomocąrobotów sterowanych komputerem CNC.

Po opanowaniu narzędzi modelowania ważnym etapem procesu dydaktycznego było poznanie założeń konceptualnych nowej architektury wraz nowąmetodologiąprojektowania. Czyli kiedy i dlaczego używać danych narzędzi zawartych, aby osiągać zamierzone cele. Współpraca dydaktyczna z konstruktorem Łukaszem Polusem niebawem przyniosła oczekiwane efekty, rozszerzając świadomość istoty relacji pomiędzy geometriąa strukturąprojektowanych form. Nigdy dotąd rozwiązywanie zagadnień konstrukcyjnych nie było tak pasjonujące i nie budziło tak wiele emocji twórczych. Rozpatrywano koncepcje struktur o zmiennej geometrii kierując uwagę ku lekkim konstrukcjom napinanym i nadmuchiwanym, łatwym w montażu i ulegającym recyklingowi. (...) Ważnym elementem tego procesu projektowego była weryfikacja koncepcji przez druk 3D, który wymaga odpowiedniego zapisu cyfrowego zrozumiałego dla drukarki. Ogląd modelu fizycznego dostarcza nie tylko nowych pomysłów, ale także ujawnia mankamenty przyjętej koncepcji. Radość tworzenia jakąokazywali studenci wynikała nie tylko z poznawania nowej metodologii i narzędzi projektowania, ale także świadomości korzyści, jakie odnosić będąw pracy zawodowej. (...)

prof. ndzw. dr hab. inż. arch. Krystyna Januszkiewicz
Wydział Budownictwa i Architektury, ZUT

Pełny tekst opisu autorskiego >>>

Szybki rozwój cyfrowych narzędzi modelowania 3D, który nastąpił na początku XXI w. sprawił bezprecedensową, w historii architektury, łatwość plastycznego kształtowania formy. Programy systemu CAD zawierajądziś bogate zestawy narzędzi do tworzenia form w oparciu o krzywe i powierzchnie NURBS, a także modelery zwane freeform surface. Pozwalająone na pełnąkontrolę geometrycznąnad dowolnie skomplikowanym kształtem projektowanego obiektu architektonicznego. Narzędzia te sąjuż powszechnie wykorzystywane przez projektantów, a nauka ich obsługi i zastosowania znalazła się już na początku XXI w. w programach kształcenia w postępowych uczelniach architektonicznych na świecie. W Polsce zaś sąone mało znane i tylko sporadycznie wykorzystywane przez praktykujących architektów. Programy studiów bowiem nie obejmująjeszcze obowiązkowych kursów obsługi tego rodzaju programów, a ćwiczenia projektowe nie ucząich zastosowania oraz nowej metodologii projektowania. Godne uwagi sązatem wysiłki dydaktyczne prof. Krystyny Januszkiewicz poczynione na Politechnice Poznańskiej na zajęciach obowiązkowych z projektowania architektonicznego dotyczącego obiektów sportowo-rekreacyjnych oraz w wykonywanych pod jej kierunkiem pracach dyplomowych. W zajęciach tych uczestniczył także Łukasz Polus, jeden z niewielu konstruktorów w Polsce, specjalizujący się w projektowaniu struktur przestrzennych o zmiennej geometrii. (...)
Z punktu widzenia tradycyjnego, analogowego projektowania i wytwarzania krzywoliniowe formy sprawiająogromne trudności w ich narysowaniu i wykonaniu obliczeń inżynierskich. Wytwarzanie zaś jest materiałowo i energochłonne. Technologie cyfrowe ułatwiły dziś proces projektowy we wszystkich jego fazach. Na podstawie koncepcyjnych 3D modeli NURBS można już łatwo modelować informacje budowlane za pomocąnarzędzi cyfrowych zawartych w programie BIM (Building Information Modeling). Natomiast wytwórcy asortymentów budowlanych wykonująswoje zadania za pomocąmaszyn CNC. Wymagającyfrowych "plików do wytwarzania", sformatowanych zgodnie z wymogami komputerowej technologii produkcji. Powoduje to przeniesienie zainteresowania z masowej produkcji i standaryzacji ku koncepcji i produkcji zróżnicowanych elementów oraz systemów budowlanych (tzw. Mass Customization). Dokonując strukturalnej optymalizacji, można niekiedy zaoszczędzić nawet do 50% materiału i zużytej energii. Jest to istotne, tym bardziej że imperatyw ochrony środowiska narzuca architekturze nowe zadania i cele. Cele te zostały uwzględnione w przedstawionych na Wystawie w projektach koncepcyjnych.

prof. dr hab. inż. arch. Adam M. Szymski
Wydział Budownictwa i Architektury ZUT

Pełny tekst recenzji prof. Szymskiego >>>



Architektura współczesna znajduje się stanie ciągłego poszukiwania swojej formy wyrazu. Forma, kształt obiektów, jest tąich cechą, która stanowi podstawę oceny architektury w zakresie kryteriów dostosowania do otoczenia, jej piękna, oddziaływania sensorycznego, skojarzeń i wreszcie racjonalności uformowania. Przeplatanie się cech apollińskich i dionizyjskich, racjonalnych i emocjonalnych, w nieustającym procesie poszukiwania prawdy i piękna w architekturze, jest zjawiskiem obserwowanym od zarania dziejów ludzkiej kultury. Prezentowana wystawa prac studentów Politechniki Poznańskiej, wykonanych pod kierunkiem dr hab. inż. arch. Krystyny Januszkiewicz, aktualnie prof. ZUT, obejmuje prace konsekwentnie eksplorujące zagadnienie krzywoliniowości, miękkiej formy architektonicznej, dostosowania do topografii i krajobrazu, w którym obiekty te sąrealizowane. Poszukiwanie piękna w architekturze realizuje się w mimikrze otoczenia, a kreowanie form architektonicznych stanowi krystalizację cech ich lokalizacji.
Poszukiwania form krzywoliniowych w architekturze nie jest nowe. Pozwolę sobie odnieść się do własnych doświadczeń studenckich z Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, będącej również Alma Mater prof. Krystyny Januszkiewicz. Już na I roku studiów mój projekt placu zabaw dla dzieci był ukształtowany jako organiczna forma przestrzenna zawierająca krzywoliniowe, trójwymiarowe kształty. Projekt mogłem wówczas przedstawić w formie ekspresyjnych szkiców ołówkiem oraz makiety - wykonanej ze stelażu z drutu i gipsu dentystycznego od mojej Mamy, dentystki. Inne projekty zmierzały też w kierunku form swobodnych, wernakularyzmu. O komputerach wówczas nikt jeszcze nie słyszał. Dziś dowolnąformę można wygenerować korzystając z zaawansowanych programów modelowania przestrzennego i wydrukować na drukarce 3D. (...)
Prezentowana wystawa prac studentów Politechniki Poznańskiej jest przejawem konsekwencji w dydaktyce prof. Krystyny Januszkiewicz, jej przekonania o konieczności opanowania nowych narzędzi i otwierania niedostępnych dotychczas obszarów projektowania architektury. Architektura o formach organicznych, krzywoliniowych jest architekturąbliskiej przyszłości, a zastosowanie kreujących jąnarzędzi projektowych jest faktem o coraz szerszej powszechności. Sąto, jak dotąd, jedne z pierwszych w Polsce prac studenckich otwierających nowe podejście do projektowania w systemie CAD/CAM w integracji ze strukturalnym projektowaniem inżynierskim. Podjęcie przez Instytut Architektury i Planowania Przestrzennego współpracy z paniądr hab. inż. arch. KrystynąJanuszkiewicz i zatrudnienie jej na naszym Wydziale Budownictwa i Architektury widzimy jako sukces naszej Szkoły w pozyskaniu osoby wyjątkowej - szczególnie aktywnej, konsekwentnej i skutecznej w swych działaniach dydaktycznych, edytorskich i popularyzatorskich. (...)

prof. dr hab. inż. arch. Zbigniew Paszkowski
Wydział Budownictwa i Architektury ZUT

Pełny tekst recenzji prof. Paszkowskiego >>>

Krystyna Januszkiewicz, jest architektem, redaktorem naczelnym kwartalnika "Archivolta", a od paĽdziernika 2014 roku profesorem nadzwyczajnym Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie. Wcześniej prowadziła zajęcia ze studentami architektury i wykładała na Politechnice Poznańskiej i Politechnice Krakowskiej. Jest autorkąlub współautorkąponad 140 pozycji naukowych w tym trzech książek. Specjalizuje się w teorii i historii architektury współczesnej. Monografia "O projektowaniu architektury w dobie narzędzi cyfrowych" stanowi pierwsze w Polsce kompendium wiedzy z zakresu teorii i praktyki architektury współczesnej, powstającej przy współudziale technologii cyfrowych CAD/CAM/CAE. Januszkiewicz podejmuje w badaniach również zagadnienia dotyczące inżynierii oraz estetycznych aspektów konstrukcji, co zaowocowało m.in. książką"Piękno konstrukcji mostowych" opracowanąwspólnie z profesorem Kazimierzem Flagą. Kwartalnik "Archivolta" pod jej redakcją(ponownie od 2012 roku), jest w obecnej formule jedynym w kraju pismem architektonicznym poświęconym architekturze projektowanej cyfrowo.